Στις 30 Ιανουαρίου του 1996, ημέρα εορτής των Τριών Μεγίστων Ιεραρχών, ο πολυσέβαστος Ποιμένας της Καστοριάς Γρηγόριος ο Γ΄ (Παπουτσόπουλος) παρέδωσε την Αγιασμένη ψυχή του, σε εκείνον που λάτρευε όσο τίποτα, που ζούσε για εκείνον και από εκείνον, το Κύριο μας και Θεό!
Συμπληρώνονται σήμερα 26 χρόνια από την ημέρα που αναχώρησε για την ουράνια βασιλεία, έχοντας προηγουμένος αποχαιρετήσει τους πάντες, αφού γνώριζε ότι πλησιάζει το επίγειο τέλος του, γεγονός που είχε πληροφορηθεί πριν 3 χρόνια όταν νοσηλευόταν σε κρίσημη κατάσταση σε νοσοκομείο της Αθήνας, ότι δηλαδή η ζωή του παρατίνεται κατά 3 χρόνια. Το γεγονός αυτό έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 1993 και κοιμήθηκε οσιακά και γαλήνια στον ύπνο του ξημερώματα της μεγάλης εορτής των Τριών Ιεραρχών της 30ης Ιανουαρίου του 1996!
Με την ευκαιρία αυτή, παραθέτουμε ένα εκτενές αφιέρωμα με αποσπάσματα από το προσωπικό του ημερολόγιο, χειρόγραφα του, σκέψεις του και σημειώσεις του, που φανερώνουν το βαθύ πνευματικό του ανάστημα, την ακλόνητη πίστη του και εν τέλει της Αγία βιότη του, με αρκετά γνωστά αλλά και άλλα ανέκδοτα ντοκουμέντα!
Γεννήθηκα στη Σύρο
Γεννήθηκα σ’ένα από τα όμορφα ξερονήσια του Αιγαίου. Τα βαθυγάλαζα κύματα εκύκλωναν με λευκές δαντέλες τα βραχώδη ακρογιάλια του. Ο ολόλαμπρος καλοκαιρινός ήλιος έκανε να φαντάζουν ολόλευκα και ακτινοβόλα τα ασβεστωμένα σπίτια του. Και τις νύχτες, ο βελουδένιος ουρανός του, κεντημένος με τα πολυεδρικά πετράδια των χρυσόλευκων αστεριών του, εσκέπαζε τις γυμνές, γκριζοπράσινες κορυφές των χαμηλών, στρογγυλωπών βουνών του.
Όλα αυτά έτσι συνέβαιναν. Όμως εγώ ελάχιστες είχα ευκαιρίες για να χαρώ τις φυσικές ομορφιές της ιδιαιτέρας πατρίδας μου. Δεν μου ήταν εύκολο να βγω στο βουνό, και ν’αναπεύσω τον ζεστό αέρα, τον μυρωμένο από φλισκούνι και φασκόμηλο, ούτε να κατέβω στο ακρογιάλι για να θαυμάσω των γλάρων το φτερούγισμα και να αισθανθώ την υγρή αλμύρα της θάλασσας να κολλάη στο πρόσωπό μου. Γιατί; Διότι οι περισσότερες ημέρες από τα δεκατέσσερα χρόνια που έζησα στη Σύρο, την γενέτειρά μου, ήσαν ημέρες πόνου, ασθενείας, περιορισμού κατ’ οίκον. Τα παιδικά και τα πρώτα εφηβικά μου χρόνια ήσαν ζυμωμένα με προβλήματα υγείας μου, με τον τρόμο του πολέμου, με την πείνα της Γερμανικής Κατοχής, με το άδηλο του μέλλοντος. Που χρόνος για ρεμβασμούς; Που ψυχική διάθεση για απόλαυση έστω των φυσικών δωρημάτων του Θεού;
Παραπονούμαι; Όχι. Διαμαρτύρομαι; Όχι. Απλώς ανακαλώ εις την μνήμη μου, τα γεγονότα εκείνα της ζωής μου που αποτελούν αφορμή για να δοξάζω και ευγνωμονώ τον Κύριό μου.
(Δεν θυμούμαι πότε έγραψα τις δύο προηγούμενες σελίδες. Απόψε όμως, ώρα θερινή μία μετά μεσονύκτιον προς την 31ην Ιουλίου, Σάββατον, αφού ο Κύριος επανέφερε αυτό το τετράδιο στα χέρια μου, ας γράψω δύο λόγια ακόμη).
Ο πατέρας μου
Υιός του Γεωργίου και της Σταματίας Παπουτσή (ή Παπουτσοπούλου) εγεννήθη εις την Μήδειαν , κοντά εις τα βόρεια παράλια του Ευξείνου Πόντου (σημερινή Βουλγαρία).
Φαίνεται ότι ορφάνεψε ενωρίς. Η μητέρα του εργαζόταν στην κατασκευή τσίρων (ψάρια ξερά), ίσως μετά τον θάνατον του παππού μου, και μάλλον μετά την βουλγαρική κυριαρχία.
Οι Βούλγαροι έγιναν κύριοι της περιοχής, απαλλοτρίωσαν από την πατρική οικογένεια του πατρός μου : α) καμίνια κατασκευής ξυλοκαρβούνων, β) άλογα πολλά, και γ) άλλα ιδιοκτησιακά στοιχεία. Παρεπονούντο οι Έλληνες, αλλά οι Βούλγαροι απαντούσαν :
- Εσείς θα πάτε εις την Ελλάδα, η πατρίδα σας θα σας δώσει άλλα και ζώα και καμίνια.
Όντως εξεπατρίσθησαν, κατ’ανάγκην, έφυγαν και ήλθαν εις την Κωνσταντινούπολιν. Και οι γονείς του; Ή και η μητέρα του; Δεν ξεύρω αν είχε προκληθή ο θάνατός των, πάντως τα δε παιδιά ήσαν : Βασίλειος, Ταρσή, Κωνσταντίνος, Γεώργιος.
Ιδιόχειρο Βιογραφικό σημείωμα του μακαριστού Μητροπολίτου
Προσευχή
Παρ. 4 προς Σαβ. 5-11-77
Αμέσως μετά την βραδυνή μου προσευχή (μάλλον νυσταγμένη, διότι η ώρα είναι 2 μ. μεσονύκτ.), πριν αφαιρέσω ι. επιτραχήλιον, σαν σε λίθαργο ευρισκόμενος, οραματίζομαι έναν ιερέα (δήθεν εγώ, ναι ή όχι), με λευκά άμφια, δήθεν λειτουργούντα.
Από ένα άγιο αντιμήνσιο, ευρισκόμενο επί τραπέζης προς τα δεξιά του, μετέφερε το άγιο Δισκο-Πότηρο επί του ανοικτού επίσης αγ. Αντιμηνσίου επί της κεντρ. Αγίας Τραπέζης, λέγων :
«Αν δεν ήταν όπλον, η δύναμίς τους, αυτή των πυραμίδων..».
Και αμέσως έλαμψαν σαν αστέρια οι ι. μαργαρίτες, σκορπισμένοι επί του άνω ημίσεως του αγ. αντιμηνσίου».
Χαρμόσυνα ήχησαν οι καμπάνες των Ιερών Ναών της Καστοριάς επί τη εκλογή του νέου Μητροπολίτου και τα νέα διαδόθηκαν σε όλα τα τοπικά Μέσα Ενημέρωσης της εποχής εκείνης. Στο αρχείο της Ιεράς Μητροπόλεως, σώζονται τοπικές εφημερίδες της πόλεως.
Τη 21η Νοεμβρίου 1985, στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, χειροτονήθηκε Επίσκοπος και Μητροπολίτης της θεοσώστου Ιερά Μητροπόλεως Καστορίας.
“Ευχαριστώ Υμάς, Μακαριώτατε, και τους περιστοιχίζοντας της Υμετέραν Μακαριότητα πολυσεβάστους μοι Αγίους Ιεράρχας, διότι εδέχθητε να τελεταρχήσετε εις το τελούμενον την ώραν ταύτην διπλούν Ιερόν Μυστήριον, και δη εν τω Καθεδρικώ τούτω Ναώ του Πειραιώς, χαρίζοντες εις την Επαρχίαν ταύτην εξαίρετον τιμήν και ευλογίαν, αλλά και διά την αμέριστον στοργήν και εμπιστοσύνην, με την οποίαν με περιεβάλλετε κατά την επταετή υπηρεσίαν μου παρά τη Ιερά Συνόδω”.
“Ευχαριστώ τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Σάμου και Ικαρίας πνευματικόν μου Γέροντα και Πατέρα Παντελεήμονα, διότι με απέραντον ανοχήν και υπομονήν με εγαλούχησε πνευματικώς από της ηλικίας των 14 μου ετών. Συμπαρεστάθη εις τους χρόνους της δοκιμασίας μου. Συνεκράτησε υψηλά το ηθικόν μου. Ανέπτυξε τα ιδανικά μου. Με προώθησε εις τας σπουδάς. Μου εκαλλιέργησε εκκλησιαστικόν φρόνημα. Με εχειραγώγησε εις την μοναχικήν μου αφιέρωσιν και εις την ιερατικήν μου σταδιοδρομίαν, μέχρι σήμερον. Ελπίζω δε ότι πολλώ μάλλον από σήμερον θα μου συμπαρίσταται εις την, πλέον υπεύθυνον, Αρχιερατικήν μου πορείαν.
Επιτρέψατέ μοι, αυτήν την ιεράν στιγμήν, να εκφράσω τον άπειρον σεβασμόν, την ευγνωμοσύνην και υιϊκήν αγάπην μου προς την πολυπαθή μητέρα μου και την μοναδικήν αδελφήν μου, τας οποίας μου έδωκεν ο Κύριος ως δύο φύλακας αγγέλους, ίνα συμμετέχουν εις την χαράν και εις τας θλίψεις μου, και συνταλαιπωρούνται και συναγωνίζωνται εις την πορείαν μου. Ευχηθήτε, παρακαλώ υπέρ υγείας και μακροημερεύσεως αυτών. Εύχομαι τοιούτους συμπαραστάτας να έχουν όλοι οι νέοι οι προς την Ιερωσύνην βαδίζοντες
Στους Έλληνες όπου γης..
..Η χαρά μου επαυξάνεται όταν πληροφορούμαι ότι αποτελείτε ένα ζωντανό κύτταρο, εις την πολιτείαν και την ζωήν της φιλόξενης χώρας, στην οποία διαμένετε. Ακόμη δε περισσότερο, ότι και ως οικογένειες και ως πρόσωπα, ο καθένας από σας είσθε υπόδειγμα χριστιανικής ζωής, που τιμά την Ελλάδα μας, καθοδηγείτε δε και τα παιδιά και τους νέους σας εις τον δρόμο της αληθείας της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας και των εθνικών παραδόσεων της ενδόξου Ελλάδος, της πατρίδος μας.
Σας απευθύνω Αρχιερατικά συγχαρητήρια και τις Πατρικές μου ευχές. Ο Θεός να αυξάνη τον ζήλον σας, και να φωτίζη τον νου σας, ώστε να κρατήτε ψηλά την Ορθόδοξο πίστη μας, ανόθευτη, όπως μας την παρέδωσαν οι πατέρες μας.. Να δυναμώνη το ελληνικό εθνικό σας φρόνημα, ώστε με τιμή και με καύχησι να διατηρήτε ζωντανή την τρισχιλιετή ένδοξη ιστορία μας, την αθάνατη ελληνική γλώσσα μας, στην οποία εγράφησαν τα θεόπνευστα κείμενα της Αγίας Γραφής, και τις εορτές, τα τραγούδια, τους χορούς και όλα τα έθιμά μας. Διότι μέσα σε αυτά εξιστορούνται αγίων μαρτύρων ιερές θυσίες και ηρωικοί πατριωτικοί αγώνες και οι δοκιμασίες και οι ελπίδες του φιλήσυχου και φιλοπρόοδου ελληνικού λαού.
..Είναι χριστιανικό καθήκον και εθνική επιταγή, η ελληνική νεολαία να πολλαπλασιάζεται και να αυξάνη με μεγαλύτερο ρυθμό από την νεολαία άλλων λαών, αλλά και να συναναστρέφωνται και συμπαιδαγωγούνται τα παιδιά της ομογενείας με τα παιδιά που μένουν στην πατρική γη.
Αθεΐα..
Είναι μια λέξη με νόημα ανύπαρκτο. Διότι σημαίνει : ανυπαρξία Θεού. Αλλά, βέβαια, Θεός υπάρχει. Είναι ο μόνος αληθινά «ων». Δηλαδή, ο μόνος που αληθινά και μόνιμα και αιώνια υπάρχει, είναι ο Θεός. Όλα τα άλλα έρχονται και παρέρχονται, ανατέλλουν και σβήνουν. «Έστι Θεός» έλεγαν αποφθεγματικά και οι αρχαίοι. Δηλαδή «υπάρχει Θεός». Εφόσον, λοιπόν, υπάρχει Θεός, άρα δεν υπάρχει «αθεΐα».
Την ύπαρξη του Θεού την διαισθάνονται όλοι οι άνθρωποι. Την παραδέχονται όλα τα έθνη, σ’ όλη την ιστορία αλλά και την προϊστορία της ανθρωπότητος. Την ομολογούν όλοι οι λαοί. Την πιστοποιούν και την διαλαλούν όλα τα γεγονότα της ζωής, την αναλύουν, παρά τις αδυναμίες των, όλοι οι σοφοί και επιστήμονες του κόσμου.
Γνωρίζοντας τα νειάτα..
Κι όμως, αν προσπαθήση κανείς να πλησιάσει τους νέους ιδιαιτέρως… Αν τους περιβάλη με στοργή και αγάπη… Αν τους φερθή με κατανόηση και ειλικρίνεια… Τότε θα διαπιστώση ότι οι νέοι δεν είναι τόσο ιδιόρρυθμοι, δεν είναι τόσο αρνητικοί και αντιδραστικοί, όσο δείχνουν. Έχουν πολλή λεπτότητα στον χαρακτήρα τους, πολλή ευαισθησία στα συναισθήματά τους. Έχουν πολλή ευθύτητα στις κρίσεις τους, μεγάλη ειλικρίνεια στις επιδιώξεις τους. Και πολύ, πάρα πολύ φιλότιμο, στις προσπάθειές τους.
Οι νέοι συγκινούνται πολύ εύκολα, ενθουσιάζονται γρήγορα, με μικρές αφορμές. Όπως και απογοητεύονται και πικραίνονται, όταν αντικρύζουν την ψευτιά και την υποκρισία της Κοινωνίας μας. Πιστεύουν στον Θεό με απλότητα, αν δεν υπάρξη κάποιος βέβηλος, που θα θελήση να γκρεμίση στην καρδιά τους το ιερό προσκυνητάρι της πίστεως, τιμούν την Εκκλησία και τους ιερείς. Και αισθάνονται αληθινή ψυχική ανάπαυση και εσωτερική χαρά, όταν παρακολουθούν με ευλάβεια τις Ιερές ακολουθίες στον Ναό και συμμετέχουν στα Ιερά Μυστήρια. Συναισθάνονται πιο πολύ κοντά τους τον Θεό, παρά τον συνάνθρωπό τους..
Η νηστεία..
Η Εκκλησία μας, για να μας βοηθήση στην ουσιαστικότερη συμμετοχή μας εις το λυτρωτικό Πάθος του Κυρίου μας, έχει ορίσει ημέρες νηστείας και εγκράτειας. Μ’ αυτές, όχι μόνο τα πάθη ημερεύουν, αλλά και η σκέψη απαλλάσσεται από ψεύτικες χαρές και αμαρτωλές απασχολήσεις, από πάθη και μίση και κακίες και εχθρότητες. Εξουδετερώνονται οι αφορμές για προστριβές. Ακόμη απαλλάσσεται από την απασχόληση και αυτού του αναγκαίου καθημερινού φαγητού. Έτσι ζη πνευματικά ο άνθρωπος, προσεύχεται θερμότερα, καλλιεργεί την μετάνοια και την αγάπη μέσα του, συγχωρεί και συμφιλιώνεται με τους άλλους, και πλησιάζει το Άγιο Ποτήριο να κοινωνήση του Σώματος και του Αίματος του Χριστού.
Την εορτή του Πολιούχου Αγίου Μεγαλόμαρτυρος Μηνά του έτους 1992, απουσίαζε νοσηλευόμενος σε Νοσοκομείο των Αθηνών.
Παρά την απουσία του, λόγω ασθενείας, από τους εορτασμούς του Αγίου Μηνά, δείχνει το ενδιαφέρον του και την αγάπη του προς τον λαό που του εμπιστεύθηκε ο δωρεοδότης Κύριος.
Παρακαλεί και προσκαλεί να λαμπρύνουν τον εορτασμό του Πολιούχου, τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Μετεώρων κ. Σεραφείμ και Θηβών κ. Ιερώνυμο, νυν Αρχιεπίσκοπο Αθηνών (άνωθεν φωτογραφία)
Την συνοδική περίοδο 1 Σεπτεμβρίου 1992 – 31 Αυγούστου 1993, ο Μητροπολίτης Γρηγόριος ο Γ’, τελούσε καθήκοντα Συνοδικού, μια περίοδος που δοκιμάστηκε η υγεία του και υπεβλήθη σε εγχείρηση καρδιάς. Στο αρχείο της Ιεράς Μητροπόλεως, σώζεται ιδιόχειρη επιστολή του προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος με την οποία ενημερώνει το σώμα της ΔΙΣ, ότι αδυνατεί να προσέλθει στις συνεδρίες αυτής, λόγω της εγχειρήσεώς του.
Ο επίσκοπος..
…Εναντίον του σκότους και της αμαρτίας η Εκκλησία μάχεται σύσσωμος, δια πάντων των μελών Αυτής, των τε κληρικών και των λαϊκών, υπό την ασφαλή πάντοτε καθοδήγησιν των κατά τόπους Ορθοδόξων Ιεραρχών. Ου μόνον τον επί σοφία και εξαιρέτω αρετή και λαμπρότητι βίου διακρινομένων, εν οις και οι τον Μακαριότατον προκαθήμενον της Εκκλησίας σήμερον περιστοιχίζοντες, αλλά και «οι περικείμενοι ασθένειαν», ως ο την στιγμήν ταύτην χειροτονούμενος. Οίτινες, της τα ελλείποντα αναπληρούσης θείας Χάριτος πληρούμενοι, και ως ο κισσός επί την πέτραν της του Χριστού πίστεως αναρριχόμενοι, καθίστανται, χάριτι Θεού της Εκκλησίας κόσμημα, της οικουμένης φωστήρες. Των πιστών υπόδειγμα. Των ασεβών έλεγχος. Του γήρατος στήριγμα. Της νεότητος παιδαγωγοί και εμπνευσταί. Των ολιγοψύχων παρηγορία. Των πεπλανημένων χειραγωγοί. Των ορφανών προστάται. Των πτωχών και ασθενούντων συναντιλήπτορες. Των πειραζομένων συμπολεμισταί, ενί δε λόγω, της λογικής ποίμνης του Χριστού Ποιμένες. (Απόσπασμα από τον εις Επίσκοπον χειροτονητήριο λόγο του, τη 21η Νοεμβρίου 1985)
…Δεν υπάρχει ανώτερο αξίωμα και γνησιοτέρα δόξα, από το να κληθή κανείς από τον φιλάνθρωπο Κύριο εις το μέγα της Αρχιερωσύνης Υπούργημα («ου γαρ εαυτώ τις λαμβάνει την τιμήν, αλλά καλούμενος υπό του Θεού») και να γίνη της Εκκλησίας Επίσκοπος και ποιμήν ψυχών αθανάτων. Η Αρχιερωσύνη όμως συγχρόνως και πρωτίστως είναι μεγάλος σταυρός και συνεχής θυσία. Ο Επίσκοπος επωμίζεται τις ευθύνες και τις αγωνίες των παιδιών του. Προσεύχεται για το ποίμνιό του, τα δικά του αμαρτήματα και των χριστιανών τα αγνοήματα. Ανησυχή και αγωνίζεται για την αντιμετώπιση των πειρασμών και των δυσκολιών.
…Δεν εφησυχάζη όταν λύκοι βαρείς απειλούν το ποίμνιό του. Αγρυπνή και προστατεύη τις ψυχές τις οποίες ο Κύριος του εμπιστεύτηκε, από την απιστία και την αίρεσι, από την πλάνη και τη διαφθορά, από την αποτυχία και την απώλεια. Το έργο του ποιμενάρχου είναι δύσκολο και ο αγώνας του τραχύς και αιματηρός… (Απόσπασμα από τον ενθρονιστήριο λόγο του στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καστοριάς τη 21η Δεκεμβρίου 1985).
Καστοριά..
Ευχαριστώ τω Θεώ και ευγνομονώ την Σεπτήν Ιεραρχίαν, την εκλεξαμένην την μετριότητά μου ίνα κατασταθώ Μητροπολίτης της Ιεράς και Ιστορικής Μητροπόλεως Καστορίας, της οποίας τα ιερά Βυζαντινά Μνημεία διασώζουν και τις τους αιώνας διακηρύττουν την πίστιν και την ευσέβειαν των προγόνων…
… Συναισθάνομαι την τιμήν, αλλά και το βάρος του χρέους, να συνεχίσω το έργον και να μιμηθώ τον βίον αξίων και αγίων προκατόχων ως του εν μακαριστοίς πρωτεργάτου και εμπνευστού του Μακεδονικού Αγώνος Μητροπολίτου Καστορίας Γερμανού Καραβαγγέλη. Η ιστορία και η ακριτική γεωγραφική θέσις της επαρχίας, εκκλησιαστικώς και εθνικώς νευραλγική, απαιτούν λεπτήν ποιμαντικήν διάκρισιν και υψηλόν αίσθημα αυστηράς Ορθοδόξου εκκλησιαστικής και εθνικής ευθύνης. (Απόσπασμα από τον εις Επίσκοπον χειροτονητήριο λόγο του, τη 21η Νοεμβρίου 1985)
…Επειδή αίρω την καταγωγήν από την αλησμόνητο Κωνσταντινούπολι, δηλαδή την πρωτεύουσα του ακαταλύτου εις την μνήμην των Ελλήνων Βυζαντίου, πιστεύω ότι οι 76 Βυζαντινοί Ναοί της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς θα μου δημιουργούν το συναίσθημα ότι ζω μέσα στο κλίμα και την ατμόσφαιρα της αληθινής Ορθοδόξου Παραδόσεως, η οποία από παιδικής ηλικίας είχε κατακτήσει την καρδιά και την σκέψι μου.
Άλλωστε, εδώ υπάρχει λαός συνετός, ευγενικός, θεοσεβής, με την γνωστήν έμφυτο και πηγαία καλοσύνη και εγκαρδιότητα, χαρακτηριστικό γνώρισμα των Μακεδόνων. Δια τούτο τι άλλο θα ήτο δυνατό να ζητήσω, αναλαμβάνων την διαποίμανσι της Ιεράς αυτής Μητροπόλεως, από το να αποκτήσω τέκνα πορευόμενα εν φόβω Κυρίου;
Προς αυτόν, λοιπόν, τον εκλεκτό λαό του Θεού προς σας, αγαπητοί μου Καστοριανοί, αισθάνομαι την ανάγκη να απευθύνω προσωπικώς τον λόγο.
…Μη επιτρέψετε εις την καρδιά σας να εισέλθη του δόλου και της αμαρτίας το δηλητήριο. Μη επιτρέψετε την ενότητά μας να διασπάσει της ιδιοτελείας και του εγωισμού η πικρά μάχαιρα… Δεν ζητώ τίποτε από σας. Καθώς ο θείος Παύλος λέγει : «ου ζητώ τα υμών, αλλά υμάς». Εσάς ζητώ. Ζητώ το χέρι σας, δια να σας χειραγωγήσω εις Χριστόν. Ζητώ την καρδιά σας δια να την προσφέρω εις τον Χριστό. Ζητώ το πρόσωπό σας, όχι δια να με διακονήση, αλλά να το υπηρετήσω…(Απόσπασμα από τον ενθρονιστήριο λόγο του στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καστοριάς τη 21η Δεκεμβρίου 1985).
Το βιντεοσκοπημένο Αναστάσιμο μήνυμα του το Πάσχα του 1993, καθώς βρισκόταν ακόμα στον Πειραία, αναρρώνοντας από την μεγάλη περιπέτεια της υγείας του, ενώ λίγες ημέρες αργότερα επανήλθε στην Καστοριά και τα καθήκοντα του
(η ποιότητα του βίντεο είναι χαμηλή λόγω παλαιότητας και προέχεται από κασέτα τύπου VHS από το 1993)
«ΑΝΗΚΩ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ»
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Καστορίας κυρός Γρηγόριος, ενθρονίστηκε στον ιστορικό θρόνο της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς τον Δεκέμβριο του 1985. Λίγες μέρες αργότερα, δέχεται και ακούει για πρώτη φορά τα Καστοριανά παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα κάλαντα, με ειδικά λόγια για τον Επίσκοπο. Στο τέλος και αφού δίνει σε όλους την ευχή του και εύχεται καλά Χριστούγεννα, του ζητούν να κάνει μια δήλωση ως νέος επίσκοπος κατά την οποία δηλώνει: Από δω και πέρα ανήκω στην Καστοριά!
Δείτε το βίντεο -απόσπασμα από βίντεο του φωτογράφου κ. Δημήτριου Τσουρτσούλα
Γρηγορίου του σεβασμιωτάτου και Θεοπροβλήτου Μητροπολίτου, της Αγιοτάτης Μητροπόλεως Καστορίας, Υπερτίμου και Εξάρχου Άνω Μακεδονίας, ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ
Να έχουμε την ευχή του Αγίου επισκόπου μας!
(Άπειρες, εγκάρδιες ευχαρίστιες, προς το πνευματικό του παιδί κ. Παναγιώτη Φραγκάκο εκ Πειραιά, για την παραχώρηση υλικού)
