“Τήν παροῦσαν ἡμέραν σύν Θεῷ, καί τοῦ Τριωδίου ἀρχόμεθα. Πολλοί μέν τῶν ἁγίων καί θεοφόρων μουσουργῶν ἡμῶν Πατέρων (ὁ ποιητής Κοσμᾶς, ὁ Θεόδωρος, ὁ Ἰωσήφ τῆς Μονῆς Στουδίου, καθώς καί ὁ σοφώτατος βασιλεύς Λέων καί τοῦ Ἐπισκόπου Ἱδροῦντος τοῦ Μοναχοῦ Μάρχου) ἄριστα ἐμελούργησαν”.
«Τριώδιον» λέγεται το λειτουργικό βιβλίο που περιέχει υμνολογικό υλικό, κυρίως του Εσπερινού και του Όρθρου, και χρησιμοποιείται μαζί με το Μηναίο και την Παρακλητική στις Ιερές Ακολουθίες της περιόδου από Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο. Τριώδιο, όμως, λέγεται και η περίοδος που καλύπτει:
α. Τις τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (22 ημέρες), από την Κυριακή Τελώνου-Φαρισαίου έως και την Κυριακή της Τυροφάγου.
β. Τη Μεγ. Τεσσαρακοστή (40 ημέρες, από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου).
γ. Τις δύο ημέρες, Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων (συνδετικές ημέρες της Μεγ. Τεσσαρακοστής με τη Μεγάλη Εβδομάδα).
δ. Τη Μεγάλη Εβδομάδα (6 ημέρες), ήδη ονομασμένη έτσι από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
Ονομάζεται Τριώδιο, διότι πολλοί από τους ύμνους που περιλαμβάνει, τους λεγομένους Κανόνες, δεν περιέχουν 9 η 8 ωδές, αλλά τρεις ωδές Τριώδιον), στις οποίες συμπεριλαμβάνονται σταθερά οι η´ και θ´ ωδή και διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Η περίοδος του Τριωδίου έχει σκοπό να μας προετοιμάσει με νηστεία, προσευχή και μετάνοια, για να υποδεχθούμε τα Άγια Πάθη του Κυρίου μας και την ένδοξη Ανάστασή Του.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Εκκλησία μάς συμβουλεύει να περάσουμε την περίοδο και τις εορτές του Τριωδίου με «χαροποιό πένθος», με κατάνυξη και ευφροσύνη πνευματική.
Και για να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τα ανωτέρω ευκολότερα, η Εκκλησία μας, σαν φιλόστοργη Μητέρα που είναι και έχει βαθιά γνώση της ανθρώπινης φύσεώς μας, μας προετοιμάζει ανάλογα. Δηλαδή, για να μην πάμε ξαφνικά από τη ράθυμη κατάσταση, στην οποία μας οδηγεί η ρουτίνα της καθημερινής ζωής και ο ευδαιμονισμός, στην ανώτερη πνευματικά, μάς καλεί να σκεφθούμε τη σημασία της πριν μπούμε σ’ αυτήν, κάθε φορά με μία προπαρασκευαστική περίοδο.
